Pornografia - narkotyk XXI wieku
Teksas skutecznie ograniczył dostęp małoletnich do pornografii. Jak to osiągnięto?
Porno-korporacje próbowały na drodze sądowej obalić teksańską ustawę chroniącą najmłodszych przed treściami pornograficznymi. Sądy są jednak zgodne, że Teksas ma prawo wymagać od serwisów porno wdrożenia mechanizmów weryfikacji wieku.
Teksas to jeden z wielu stanów, które przyjęły ustawy polegające na wprowadzeniu weryfikacji wieku użytkownika stron „dla dorosłych”, a przez to chroniące najmłodszych przed negatywnym wpływem pornografii na ich rozwój. Amerykańskie ustawodawstwo w tej materii jest bardzo młode, gdyż pierwszy tego typu akt prawny pojawił się dopiero w 2022 roku. Problem powszechności pornografii oraz jej negatywnych konsekwencji dla jednostek oraz społeczeństwa jest coraz bardziej dostrzegalny przez amerykańskich polityków. Prace legislacyjne nad podobnymi aktami trwają w ponad połowie stanów.[1]
Obecnie prawodawstwo dotyczące weryfikacji wieku na stronach pornograficznych funkcjonuje w 10 stanach, są to: Indiana, Luizjana, Utah, Montana, Karolina Północna, Wirginia, Mississippi, Arkansas, Teksas oraz Floryda, która na początku marca do grona tych stanów.[2] W niezwykle spolaryzowanych politycznie Stanach Zjednoczonych wszystkie ustawy przyjmowane są ze wsparciem zarówno Republikanów, jak i Demokratów. W sierpniu 2023 roku. Politico określiło szerzące się po Ameryce przepisy dotyczące weryfikacji wieku na stronach porno jako „być może najbardziej ponadpartyjną inicjatywę polityczną w kraju”.[3]
Jak dokładnie działa teksańska walka z dostępem do pornografii wśród dzieci?
Teksańska ustawa w sprawie ograniczania dostępu do materiałów o charakterze seksualnym szkodliwych dla nieletnich w serwisach internetowych (HB 1181)[4] uchwalona została 12 czerwca 2023 roku, a jej przepisy weszły w życie 1 września 2023 roku, choć przez batalię sądową pomiędzy władzami stanowymi a branżą porno realne funkcjonowanie przepisów zostało opóźnione. Ustawa wprowadziła zmiany w teksańskim kodeksie cywilnym, nakładając obowiązek na podmioty komercyjne, które w co najmniej 1/3 swej treści publikują lub rozpowszechniają materiały o charakterze seksualnym szkodliwe dla nieletnich. Obowiązek ten dotyczy wprowadzenia rozsądnych metod weryfikacji wieku na stronie internetowej. Za osoby nieletnie uznaje się w Teksasie młodzież poniżej 18. roku życia.
Zgodnie z teksańską ustawą katalog materiałów uznawanych za materiały o charakterze seksualnym szkodliwe dla nieletnich jest bardzo szeroki, w skrócie można stwierdzić, że za treści tego typu uznaje się:
- materiały, które analizując w całości w odniesieniu do nieletnich, przeciętny człowiek stosujący „współczesne standardy wspólnotowe” uznałby za odwołujące się do lubieżnych zainteresowań,
- materiały, które w nieodpowiedni wobec nieletnich sposób przedstawiają:
- intymne części ciała,
- dotykanie intymnych części ciała,
- akty seksualne, w tym stosunek płciowy, masturbację, sodomię, zoofilię, seks oralny, biczowanie, czynności wydalnicze oraz ekshibicjonizm.
Zaś za rozsądne metody weryfikacji wieku uważa się zapewnienie identyfikacji wieku użytkownika w jednej z dwóch form:
- zapewnienie „identyfikacji cyfrowej”, tj. przechowywanie informacji w sieci cyfrowej, do której może uzyskać dostęp podmiot komercyjny w celu weryfikacji tożsamości danej osoby, (weryfikacja biometryczna w oparciu np. o selfie użytkownika),
- zapewnienie weryfikacji wieku za pomocą dowodu tożsamości lub komercyjnego systemu transakcyjnego (bankowość elektroniczna).
Ustawa HB 1181 zobowiązuje również podmioty udostępniające treści pornograficzne w sieci do zapewnienia użytkownikom prywatności podczas oraz po dokonaniu weryfikacji wieku. Żadne informacje dotyczące tożsamości osób odwiedzających strony porno nie mogą być magazynowane, ani nie mogą się one wydostać na zewnątrz.
Przy weryfikacji biometrycznej rodzi się pytanie, czy dysponujemy odpowiednimi narzędziami mogącymi poprawnie określić wiek osoby chcącej wejść na stronę pornograficzną. Rozwój algorytmów sztucznej inteligencji jest jednak bardzo szybki. Firma Yoti opracowała technologię umożliwiającą biometryczną weryfikację wieku z marginesem błędu wynoszącym 1,4 roku dla osób w wieku od 13 do 17 lat.[5] Możliwości więc jak najbardziej są.
Na gruncie teksańskiego prawa cywilnego podmioty komercyjne, które złamią prawo, muszą liczyć się z karami pieniężnymi w wysokości 10 tys. dolarów za każdy dzień naruszenia. Natomiast, jeśli jakieś dziecko dostanie się na stronę porno z powodu błędnego funkcjonowania systemu weryfikacji wieku, właściciel strony będzie mógł otrzymać karę w wysokości nawet 250 tys. dolarów.
Pornoserwisy vs Teksas
Proponowana przez prawodawcę forma weryfikacji wieku wywołała burzę w branży porno. Zabezpieczenie młodzieży przed porno wiąże się bowiem dodatkowymi kosztami związanymi z zapewnieniem bezpiecznego oprogramowania weryfikacyjnego. Ze względu na swój interes ekonomiczny przedstawiciele branży porno wyszli z powództwem[6] przeciwko Prokuratorowi Generalnemu stanu Teksas twierdząc, że ustawa narusza prawo federalne. Sąd pierwszej instancji uznał nawet, że przepisy te naruszają 1. poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych[7], która zakazuje uchwalania prawa ograniczającego wolność słowa. Interpretacja sądu pierwszej instancji sprawiła, że wejście w życie nowego prawa zostało wstrzymane. Orzeczenie to zostało wzruszone przez sąd drugiej instancji, który powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z 1968 roku[8], kiedy uznano, że marketing materiałów szkodliwych dla dzieci może podlegać regulacjom. W orzeczeniu[9] Sąd Apelacyjny Stanów Zjednoczonych dla Piątego Okręgu uznał, że wymóg weryfikacji wieku spełnia przesłanki racjonalnie uzasadnionego interesu rządu w ograniczaniu dostępu nieletnich do pornografii. Sąd wskazał także, że kary przewidziane przez ustawę HB 1181 za przechowywanie informacji umożliwiających identyfikację są bardziej dotkliwe, niż przewidują to odrębne przepisy dotyczące naruszenia prywatności. Fakt ten w opinii sądu stanowi zachętę dla przedsiębiorstw pornograficznych do ochrony prywatności swoich użytkowników.
Restrykcyjne prawo skłoniło największy serwis pornograficzny na świecie (Pornhub) do zablokowania dostępu do swoich stron w siedmiu stanach (Teksas, Utah, Arkansas, Wirginia, Montana, Karolina Północna).[10] Nie wiadomo, czy to forma nacisku Pornhuba przeciwko nowym obowiązkom, które władze stanowe nałożyły na branżę porno, czy kalkulacja ekonomiczna związana z ryzykiem nałożenia kar finansowych na właścicieli serwisu w związku z naruszeniami.
Protestom branży porno towarzyszy duża akcja propagandowa, w której pornobiznes powołuje się na potrzebę ochrony prywatności użytkowników oraz wolność słowa, która ich zdaniem obejmuje również nieograniczony dostęp internautów (również tych najmłodszych) do treści pornograficznych. Warto jednak wskazać, że sam fakt wycofania się porno-molocha z rynku obejmującego 50 mln ludzi (z czego połowa to mieszkańcy samego Teksasu) pokazuje, że skuteczna walka z powszechnym dostępem do pornografii jest możliwa.
Piotr Zduńczyk
Specjalista ds. kampanii społecznych Instytutu Ordo Iuris
[1] The Associated Press, Kansas moves to join Texas and other states in requiring porn sites to verify people’s ages https://apnews.com/article/internet-pornography-age-verification-states-2ad9939bb95ccc15126419b38067be94 (dostęp: 09.04.2024)
[2] Daily Citizen https://dailycitizen.focusonthefamily.com/pornography-age-verification-laws-what-they-are-and-which-states-have-them/ (dostęp: 9.04.2024)
[3] Politico https://www.politico.com/news/magazine/2023/08/08/age-law-online-porn-00110148 (dostęp 9.04.2024)
[4] An Act relating to restricting access to sexual material harmful to minors on an Internet website. Texas H.B. 1181, https://legiscan.com/TX/bill/HB1181/2023 (dostęp: 09.04.2024)
[5] Biometric Update, Yoti improves accuracy and skin tone balance for age estimation. https://www.biometricupdate.com/202304/yoti-improves-accuracy-and-skin-tone-balance-for-age-estimation (dostęp: 09.03.2024)
[6] Free Speech Coalition, Inc. i et al. v, Colmenero No. 1:2023cv00917 – Document 36 (W.D. Tex. 2023) https://law.justia.com/cases/federal/district-courts/texas/txwdce/1:2023cv00917/1172751222/36/ (dostęp 9.04.2024)
[7] U.S. Constitution. Amendement 1.
[8] Ginsberg v. New York, 390 U.S. 629 (1968). https://supreme.justia.com/cases/federal/us/390/629/ (dostęp 9.04.2024)
[9] Free Speech Coalition v. Paxton, No. 23-50627 (5th Cir. 2024) https://law.justia.com/cases/federal/appellate-courts/ca5/23-50627/23-50627-2024-03-07.html
[10] Pornhub https://www.pornhub.com/blog/age-verification-in-the-news (dostęp 09.04.2024)